Κανίβαλοι Νεάντερταλ και Αντεσέσορ

Ποιος είπε ότι μόνο οι "μεταπτωτικοί" άνθρωποι πέθαιναν, και έφθασαν και σε διαστροφές σαν τον κανιβαλισμό; Αυτά ήταν αρχαιότερά μας!

Δεν έπεσαν στη διαστροφή του κανιβαλισμού  μόνο μεταπτωτικοί άνθρωποι του είδους μας, αλλά και προπτωτικοί. και μάλιστα ήδη από αρχαιότερα είδη από το δικό μας, όπως ο Νεάντερταλ και ο Αντεσέσορ.

.

Αντίθετα από τη δημοφιλή πεποίθηση ότι ο ανθρώπινος (αλλά και ο ζωικός) θάνατος ήταν δήθεν ανύπαρκτα στους προαδαμιαίους, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως, όχι μόνο προαδαμιαία κόκαλα νεκρών, (μια και ανήκαν στα αρχαιότερα από εμάς είδη "Νεάντερταλ" και "Αντεσέσορ"), αλλά επιπλέον τα κόκαλα αυτά είχαν σαφή σημάδια κανιβαλισμού! Είναι προφανές ότι πρέπει να επανερμηνεύσουμε τα λόγια των αγίων Πατέρων, ώστε να είναι συμβατά με τα τεκμηριωμένα πορίσματα της επιστήμης.

Στο περιοδικό Περισκόπιο της Επιστήμης Σεπτεμβρίου 2002, Νο 264 και σελίδες 44-47, βρίσκουμε τα ντοκουμέντα αυτά, που αποστομώνουν από μόνα τους κάθε επίμονο Δημιουργιστή. Στη συνέχεια ακολουθεί απόσπασμα του άρθρου:

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΚΑΝΙΒΑΛΟΙ

Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εμφανίστηκε πριν από 200.000 χρόνια περίπου. Οι πληθυσμοί του εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη και την Ασία από τα Μικρασιατικά παράλια μέχρι την Περσία, τον Καύκασο και την Αραβική χερσόνησο. Ο εγκέφαλος του ανθρώπου αυτού είχε λίγο μικρότερο μέγεθος από του σύγχρονου ανθρώπου. Διακριτά ανατομικά χαρακτηριστικά του αποτελούν η ρωμαλέα κατασκευή του σκελετού, τα μεγάλα άνω άκρα και η διαμόρφωση των αρθρώσεων των κάτω άκρων για βάδιση με λυγισμένα γόνατα. Οι πληθυσμοί Νεάντερταλ ζούσαν σε σπηλιές κατά μικρές κοινωνικές ομάδες, κατασκεύαζαν εργαλεία από πέτρα και ξύλο και τρέφονταν με φυτά και ζώα που θήρευαν.

40.000 χρόνια πριν άρχισε η εξαφάνιση των πληθυσμών τους με κατεύθυνση από την ανατολή προς τη δύση. Τα τελευταία δείγματα της παρουσίας τους προέρχονται από την Ισπανία και είναι ηλικίας 27.000 ετών. Η πληθώρα ωστόσο των μέχρι σήμερα γνωστών απολιθωμάτων ατόμων Νεάντερταλ έχει επιτρέψει στους παλαιο-ανθρωπολόγους την αρκετά αναλυτική περιγραφή της εμφάνισης τους και τη σχετική εκτίμηση της συμπεριφοράς τους. Η παλαιο-ανθρωπολογία κατατάσσει τον άνθρωπο αυτό σε ξεχωριστό υποείδος του είδους Homo sapiens, το Homo sapiens neanterthalensis.

Σημαντική συλλογή ευρημάτων προέρχεται από την περιοχή Moula-Guercy στις όχθες του Ρήνου στη Γαλλία. Πρόκειται για οστικό και οργανικό υλικό ατόμων Νεάντερταλ που έζησαν 100.000 έως 120.000 έτη πριν, διατηρημένο σε εξαιρετική κατάσταση.

Το υλικό συνοδεύεται και από υπολείμματα σκελετών ζώων όπως το κόκκινο ελάφι Cervus elaphus. 78 τμήματα ανθρώπινων σκελετών αναπαριστούν τουλάχιστον έξι διαφορετικά άτομα. Ο ακριβής καθορισμός του αριθμού και της ηλικίας των ατόμων αποδείχθηκε δυσχερής κατά τη μελέτη τών απολιθωμάτων εξ αιτίας του διαμελισμού των σκελετών και τεμαχισμού των οστών, που για κάποιο λόγο συνέβησαν μετά τον θάνατο των ατόμων. Ο βαθμός φθοράς των δοντιών σιαγόνων που συμπεριλαμβάνονται στα ευρήματα υποδεικνύει ότι τα οστά προέρχονται από δύο ενήλικες, δύο εφήβους 15 έως 16 ετών και δύο παιδιά ηλικίας 6 έως 7 ετών κατά τον θάνατο τους. Ο ένας από τους δύο ενήλικες εκτιμάται ότι είναι από τους πλέον μεγαλόσωμούς γνωστούς αντιπροσώπους Νεάντερταλ.

Η παλαιοανθρωπολογία θέτει αυστηρά κριτήρια για την ερμηνεία ενδείξεων του ανθρωπολογικού αρχείου ως προϊόντων του κανιβαλισμού προϊστορικών ατόμων. Ένα από αυτό αφορά την ύπαρξη ιχνών σε οστά ανθρωπιδών και ταυτόχρονα σε οστά ζώων - θηραμάτων, τα οποία ίχνη θα πρέπει να παρουσιάζουν κοινό πρότυπο τροποποίησης και να αποδεικνύεται ότι προκλήθηκαν από τον ίδιο προϊστορικό πληθυσμό. Σύμφωνα με το συγκριτικό αυτό σύστημα, δεν εκλαμβάνονται ως ενδείξεις κανιβαλισμού αυτά καθεαυτά τα ίχνη αλλά ο συνδυασμός των ευρημάτων. Ίσως βέβαια κατ' αυτόν τον τρόπο να αξιολογούνται λανθασμένα οι περιπτώσεις τελετουργικού κανιβαλισμού, όπου σε συγκεκριμένη θέση κατακρεουργήθηκαν μόνον άνθρωποι στα πλαίσια μιας Θρησκευτικής τελετής ή μαγείας.

Επιπλέον θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι τα ίχνη επί των οστών δεν προκλήθηκαν από μεγάλα σαρκοφάγα. Όταν ένα θηλαστικό κατασπαράζει ένα άλλο χρησιμοποιεί τα δόντια του για να απομακρύνει από τα οστά τους μαλακούς και θρεπτικούς ιστούς. Η δραστηριότητα αυτή καταγράφεται στα σκελετικά υπολείμματα του θηράματος με τη μορφή καταγμάτων ή και ροκανισμάτων. Όταν όμως οι άνθρωποι καταναλώνουν άλλα ζώα, χρησιμοποιούν πέτρινα ή μεταλλικά εργαλεία για την απομάκρυνση των μαλακών μερών. Η αποτύπωση αυτής της ανθρώπινης δραστηριότητας φαίνεται με τη μορφή ουλών στην επιφάνεια των οστών, τεμαχισμού και σφυροκοπήματός τους ενώ κάποιες φορές εμφανή είναι τα ίχνη της φωτιάς. Η απόκτηση του εγκεφάλου και του μυελού των οστών, των πλέον θρεπτικών μερών του σώματος των θηλαστικών, απαιτεί βίαιες κρούσεις στο κρανίο και τα μακρά οστά οι οποίες αφήνουν ένα αποκαλυπτικό πρότυπο σημαδιών.

Χαρακτηριστικό δείγμα κανιβαλισμού. Μετατάρσια οστά ανθρώπων (του δικού μας είδους από το 1150 μ.Χ.) από αρχαιολογικές θέσεις Anasazi, (Νοτιοδυτικό τμήμα της πολιτείας του Κολοράντο), τα σπογγώδη άκρα των οποίων έχουν καταστραφεί για να αφαιρεθεί το πλούσιο σε λίπος περιεχόμενό τους. Το πρότυπο καταστροφής είναι όμοιο με των υπολειμμάτων του σκελετού ζώων που καταναλώνονται από τον άνθρωπο.
 

Το οστικό υλικό τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων που ανακαλύφθηκαν στη θέση Moula-Guercy παρουσιάζει την ίδια παλαιότητα και κοινό πρότυπο τροποποιήσεων που συνέβησαν μετά τον θάνατο των όντων, γεγονός που μαρτυρά ότι αποτελούν έργο ενός ενιαίου προϊστορικού πληθυσμού. Κανένα οστό, πλην ενός που προέρχεται από ελάφι, δεν φέρει ίχνη των δοντιών σαρκοφάγων. Αντίθετα, τα οστά στο σύνολό τους υποδεικνύουν κατακρεούργηση που μόνον ανθρώπινη δραστηριότητα θα μπορούσε να προκαλέσει. Σημάδια από κτυπήματα με κρουστήρες και φολίδες, κατάτμηση των τενόντων που συγκρατούν μεγάλους μύες με κοφτερό εργαλείο, σύνθλιψη των σπογγωδών μερών και απόξεση της εσωτερικής επιφάνειας των οστών δεν μπορεί παρά να προέρχονται από ανθρώπινο χέρι οπλισμένο με εργαλείο.

Τα κρανία ανθρώπων και ζώων είναι τεμαχισμένα ενώ ο μεγάλος αριθμός τμημάτων του θόλου ανθρώπινων κρανίων σχετικά με εκείνα των ελαφιών ερμηνεύεται εξ αιτίας του μεγαλύτερου μεγέθους τους, Κάποιες διαφορές στο πρότυπο τροποποιήσεων των οστών των δύο ειδών προκύπτουν λόγω των ανατομικών διαφορών τους. Τα μεταπόδια οστά των ελαφιών, για παράδειγμα, βρέθηκαν τεμαχισμένα ενώ τα αντίστοιχο μετακάρπιο και μετατάρσια των ανθρώπων είναι τα μόνα ανέπαφα. Αυτό πιθανόν οφείλεται στην ικανοποιητική ποσότητα μυελού που συγκρατούν αυτά τα οστά των ελαφιών και στην ασήμαντη ποσότητα των αντίστοιχων ανθρώπινων.

Επιπλέον, τα ελάφια στερούνται κλείδας ενώ οι κλείδες των ατόμων Νεάντερταλ έχουν κτυπηθεί στην κατώτερη πλευρική επιφάνειά τους, με πιθανό σκοπό την εξάρθρωσή τους από τον ώμο. Σε ένα τουλάχιστον άτομο, ο αχίλλειος τένοντας, που συνδέει τη γαστροκνημία με την πτέρνα και ο τένοντας του βραχιόνιου μυός φαίνεται ότι είχαν κοπεί εγκάρσια στα σημεία της ποδοκνημικής και της άρθρωσης του αγκώνα αντίστοιχα. Από τα δύο κρανία των ενηλίκων είχαν αφαιρεθεί οι κροταφίτες μύες, που βρίσκονται στην περιοχή του κροταφικού πεδίου ενώ σημάδια στις σιαγόνες των νεότερων ατόμων μαρτυρούν ότι η γλώσσα είχε εκριζωθεί. Η ανασύσταση ενός μηριαίου οστού από τα τμήματά του έδειξε ότι το οστό είχε αρχικά κτυπηθεί με κρουστήρα περίπου στο μέσον του και στη συνέχεια είχε τεμαχιστεί με τη βοήθεια αμονιού ώστε να αποκαλυφθεί η κοιλότητα που συγκρατεί τον μυελό των οστών.

Η διασπορά των οστών ανθρώπων και ζώων κατά την ανακάλυψή τους στο εσωτερικό του σπηλαίου ήταν παρόμοια και επεκτεινόταν σε αρκετά μέτρα, γεγονός που μαρτυρά ότι κάποιοι εξακολούθησαν να κατοικούν στο σπήλαιο και μετά την κανιβαλική σκηνή ή σκηνές. Τα ευρήματα ωστόσο δεν συνοδεύονται από την παραμικρή ένδειξη τελετουργίας για τον θάνατο ανθρώπων ή ζώων. Μήπως τότε η περιστασιακή πίεση από την έλλειψη πόρων και η ανάγκη για επιβίωση εξώθησαν τους ανθρώπους αυτούς στον κανιβαλισμό; Η άποψη αυτή θεωρείται πιθανή αν και δεν είναι αποδεδειγμένη. Όμως μία τελετουργική διαδικασία σφαγής και κατανάλωσης των ατόμων από τους συντρόφους τους θα συμπεριελάμβανε κοινό και ενιαίο πρότυπο διαμελισμού των σωμάτων και τεμαχισμού των οστών, κάτι που δεν παρατηρείται σε καμία από τις γνωστές παλαιο-ανθρωπολογικές θέσεις.

Τα ποικίλα οστά ατόμων Νεάντερταλ που θεωρούνται πιθανά θύματα ανθρωποφαγίας φέρουν αποτελεσματικά αλλά τυχαία κτυπήματα, ώστε εύκολα να υποτεθεί ότι ο κανιβαλισμός απετέλεσε τρόπο επιβίωσης των πληθυσμών τους. Δεδομένων και των πρόσφατων ευρημάτων, είναι εντυπωσιακή η συχνότητα με την οποία υποδεικνύεται ότι κατά το μακρινό παρελθόν ελάμβανε χώρα το φαινόμενο. Ωστόσο, ο καθορισμός των πραγματικών αιτιών της συχνότητας και των επί μέρους κοινωνικών συνθηκών που διαμόρφωσαν την ανθρωποφαγία ως τακτική των προγόνων μας αποτελεί πρόκληση για τη σύγχρονη επιστήμη.

Η πιο σημαντική παλαιοα-νθρωπολογική θέση της Ευρώπης βρίσκεται στην Ισπανία στους πρόποδες της Sierra de Atapuerca. Η παρατεταμένη εγκατάσταση ανθρωπιδών στα σπήλαια της περιοχής έχει δημιουργήσει πλήθος θέσεων με εξαιρετικό ενδιαφέρον, η αρχαιότερη δε όλων είναι αυτή του σπηλαίου Gran Dollina. Μαρτυρίες παρουσίας προγονικών μορφών του είδους μας ηλικίας μέχρι και 800.000 ετών θεωρείται ότι αναπαριστούν ένα νέο είδος στο φυλογενετικό δένδρο του ανθρώπου, τον Homo Αntecesor. Σε έναν από τους ορίζοντες καταυλισμού του σπηλαίου ανακαλύφθηκαν οστά ανθρωπιδών αναμεμιγμένα με οστά θηραμάτων, όπως ρινόκερου, βίσονα και ελαφιού καθώς και πέτρινα εργαλεία.

Τα υπολείμματα των ανθρωπιδών, 92 τμήματα στο σύνολό  τους, αναπαριστούν έξι διαφορετικά άτομα. Τα οστά αυτά φέρουν ίχνη από πέτρινα εργαλεία με τα οποία συντελέσθηκε η εκδορά, απομάκρυνση της σάρκας και κρούσεις στο κρανίο και τα μακρά οστά, παρόμοια των οποίων παρατηρούνται και στα οστά των ζώων από την ίδια συλλογή. Τα άτομα αυτά σύμφωνα με την άποψη των ερευνητών ήταν τα θύματα μίας κανιβαλικής πράξης, της αρχαιότερης γνωστής στο απολιθωματικό αρχείο.