Το κρανίο 36.000 ετών

Η ανάλυση έδειξε ότι οι προϊστορικοί μετανάστες έφθασαν στην Ευρώπη με την αφρικανική μορφή

Η νέα ανάλυση ενός ανθρώπινου κρανίου που βρέθηκε στη Νότια Αφρική πριν από πενήντα χρόνια αποκαλύπτει αδιαμφισβήτητα στοιχεία για τη μάλλον πρόσφατη μετανάστευση του Homo Sapiens εκτός Αφρικής. Εκείνοι οι προϊστορικοί μετανάστες πρέπει να έφτασαν στις νέες τους πατρίδες σε Ασία και Ευρώπη με την αφρικανική τους μορφή, λένε σήμερα οι επιστήμονες.

Διεθνής ομάδα ερευνητών, εξάλλου, ανέφερε ότι το αφρικανικό κρανίο που εντοπίστηκε πριν από μισόν αιώνα χρονολογείται πριν από 36.000 χρόνια, ηλικία που συμπίπτει με αυτή κρανίων ανθρώπων που εντοπίστηκαν κατά καιρούς στην Ευρώπη, στα ανατολικά τμήματα της Ασίας ή ακόμα και στην Αυστραλία. Αυτό σημαίνει ότι οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι εγκατέλειψαν την περιοχή της Αφρικής που βρίσκεται κάτω από τη Σαχάρα για να εγκατασταθούν στην Ευρασία περίπου πριν από 65.000 χρόνια έως πριν από 25.000 χρόνια και κατά πάσα πιθανότητα κατά την περίοδο πριν από 45.000 έως 35.000 χρόνια.

 

Χωρίς απολιθώματα

Μέχρι πρόσφατα, οι παλαιοντολόγοι θεωρούσαν αδιανόητο το γεγονός ότι δεν υπήρχαν απολιθώματα που θα τους επέτρεπαν να διαπιστώσουν με γενετικές αναλύσεις ότι οι άνθρωποι στην υποσαχάρια Αφρική και την Ευρασία εκείνη την εποχή ήταν επακριβώς οι ίδιοι. Ολοι τους ήταν σύγχρονοι άνθρωποι. Γενικά, αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίοδο πριν από 70.000 έως 15.000 δεν υπάρχει σχεδόν κανένα ανθρώπινο απολίθωμα.

Από την άλλη, κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η μεγάλη μετανάστευση από την Αφρική ξεκίνησε πριν από εκατό χιλιάδες χρόνια. Επίσης θεωρούν βέβαιο ότι στον χρόνο που μεσολάβησε ήλθαν σε επαφή με κάποιους αρχέγονους πληθυσμούς όπως είναι οι Νεάντερταλ, γεγονός που θα μπορούσε να επιφέρει κάποιες μικρές έστω μεταβολές στο είδος που εξελίχθηκε και έγινε γνωστό ως «σύγχρονος άνθρωπος» και ρίζωσε στην Ευρασία.

Σε δημοσίευμα στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Science, ομάδα ερευνητών υπό τον Φέντερικ Γκράιν, παλαιοντολόγο του State University of New York, υποστηρίζει ότι το κρανίο που βρέθηκε στη Νότια Αφρική επιβεβαιώνει τα αρχαιολογικά και γενετικά στοιχεία με τα οποία αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι με τη σημερινή τους μορφή προέρχονται από την υποσαχάρια Αφρική και μετανάστευσαν, σχεδόν χωρίς καμιά μεταβολή, για να εποικήσουν την Ευρώπη και την Ασία.

Ο δρ Γκράιν και οι συνάδελφοί του, σε ανακοίνωση που έκαναν πρόσφατα, υποστηρίζουν ότι το κρανίο είναι το πρώτο απολίθωμα «που συνάδει πλήρως με τη θεωρία περί μεγάλης μετανάστευσης, από την Αφρική». Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, οι άνθρωποι που μετοίκησαν στην Ευρασία πρέπει να είναι όμοιοι με αυτούς που κατοικούσαν στην υποσαχάρια Αφρική πριν από 36.000 χρόνια. Ο Τεντ Γκέμπελ, ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Τέξας Α& Μ, επισημαίνει ότι η «εύρεση και ορθή ερμηνεία των στοιχείων που αποκαλύπτονται από το κρανίο θα βοηθήσει πάρα πολύ στην κατανόηση των χαμένων χρόνων της ιστορίας του σύγχρονου ανθρώπου».

Στο σχόλιο που συνοδεύει το άρθρο, ο δρ Γκέμπελ επισημαίνει ότι «βρισκόμαστε μπροστά στο κρανίο ενός ενήλικου σύγχρονου ανθρώπου από την υποσαχάρια Αφρική που σύμφωνα με τη χρονολόγησή του ανήκει στην πλέον κρίσιμη περίοδο, αυτή της μεγάλης μετανάστευσης. Σήμερα μπορούμε να μιλήσουμε με αρκετή βεβαιότητα για τη σχέση ανάμεσα στους πρώτους σύγχρονους ανθρώπους της Αφρικής και της Ευρώπης».

Τα νέα ευρήματα βασίζονται στην αξιόπιστη χρονολόγηση του κρανίου, κάτι που αρχικά είχε σταθεί αδύνατο.

Κάνοντας, όμως χρήση της νέας τεχνολογίας, ο Ρίτσαρντ Μπέιλι και άλλοι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κατάφεραν να υπολογίσουν την ποσότητα της ακτινοβολίας που είχε απορροφηθεί από τους κόκκους της άμμου που γέμισαν το κρανίο από την περίοδο της ταφής του και κατ’ επέκταση την ηλικία του απολιθώματος. Οπως διαπιστώθηκε, το κρανίο πρέπει να ανήκε σε κάποιον άνθρωπο που έζησε πριν από 36.000 χρόνια. Το περιθώριο λάθους είναι περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια.

Επίσης, η κυρία Κατερίνα Χαρβάτη του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Λειψία διαπίστωσε κάνοντας τις απαραίτητες μετρήσεις ότι το συγκεκριμένο κρανίο διαφέρει από αυτά όλων των Αφρικανών, αλλά έχει πάρα πολύ μεγάλες ομοιότητες με τα δείγματα που συνελέγησαν στην Ευρώπη και ανήκουν στην ανώτερη Παλαιολιθική Περίοδο.