Η σχέση τού Αδάμ ως Υποστατικής Αρχής τών ανθρώπων, με την 6η Δημιουργική ημέρα

α) Δεν υπάρχει γυμνή ουσία β) Τι μπερδεύει κάποιους γ) Υπάρχει αδικία ή διάκριση στο θέμα τής Υποστατικής Αρχής; δ) Γιατί ο Αδάμ είναι πρωτόπλαστος ε) Απουσίαζε ο Αδάμ από την 6η Δημιουργική ημέρα; στ) Σε ποιους αναφέρονται τα εδάφια Γένεσις 1/α: 26-28; ζ) Επιλεγόμενα

Έχουμε μιλήσει για το θέμα τού Αδάμ ως Υποστατικής αρχής τής ανθρωπότητας σε παλαιότερο άρθρο μας. Εδώ θα αναπτύξουμε περισσότερο το θέμα, σε σχέση με την 6η Δημιουργική ημέρα, απαντώντας σε ερωτήματα που μας έγιναν, με κύριο ερώτημα: Απουσίαζε ο Αδάμ ως Υποστατική Αρχή μας από την 6η Δημιουργική ημέρα;

.

α) Δεν υπάρχει γυμνή ουσία

Έχουμε ξαναπεί, ότι κατά την Ορθοδοξία, "ουσία γυμνή υποστάσεως δεν υπάρχει". Έτσι, όταν μιλάμε για τον "Θεό", δεν μιλάμε για γυμνή ουσία, αλλά για την υπόσταση τού Πατρός, που είναι η "υποστατική αρχή" τής Θεότητας. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν μιλάμε για "άνθρωπο", δεν μιλάμε για την "ουσία τής ανθρωπότητας", αλλά για την υποστατική αρχή της, την υπόσταση τού Αδάμ.

Ο Θεός δεν πολιτεύεται με μάζες, αλλά με πρόσωπα. Γιατί μόνο μεταξύ προσώπων μπορεί να αναπτυχθεί σχέση και αγάπη. Γι' αυτό και όταν μιλάει η Αγία Γραφή για "άνθρωπο", μιλάει πρώτιστα και κύρια για τον Αδάμ, ως εκπροσώπου τής ανθρωπότητας και μέσα απ' αυτόν ο Θεός βλέπει τους άλλους ανθρώπους, όταν αναφέρεται στο σύνολό μας.

Η Αγία Γραφή γράφει για τον Αδάμ: "Αύτη (η Σοφία) πρωτόπλαστον πατέρα κόσμου μόνον κτισθέντα, διεφύλαξε και εξείλατο αυτόν εκ παραπτώματος ιδίου" (Σοφία Σολομώντος 10/ι: 1).

Δηλαδή: "Αυτή, (η Σοφία), τον μόνο πρωτόπλαστο πατέρα τού κόσμου που κτίσθηκε, τον διαφύλαξε και τον έσωσε από το δικό του παράπτωμα". Μας ξεκαθαρίζει, ότι ο Αδάμ είναι αυτός που ως μόνος πρωτόπλαστος είναι ο μόνος πατέρας τού κόσμου. Με άλλα λόγια, η μοναδική υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας.

Και ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός γράφει για τον Αδάμ:

"Έδει δε μη μόνον την απαρχήν της ημετέρας φύσεως εν μετοχή γενέσθαι του κρείττονος, αλλά και πάντα τον βουλόμενον άνθρωπον και δευτέραν γέννησιν γεννηθήναι και τραφήναι τροφήν ξένην και τη γεννήσει πρόσφορον και ούτω φθάσαι το μέτρον της τελειότητος" (Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού "Έκδοσις ακριβής τής Ορθοδόξου πίστεως" κεφ. 86: "Περί τών αγίων και αχράντων τού Κυρίου Μυστηρίων").

Δηλαδή:

"Έπρεπε, λοιπόν, όχι μόνον η πρώτη αρχή της φύσεώς μας (ο Αδάμ) να μετάσχει στο ανώτερο (Θεό), αλλά και κάθε άνθρωπος που θέλει, να μπορεί να ξαναγεννηθεί για δεύτερη φορά και να τραφεί με ξένη τροφή και κατάλληλη για την αναγέννησή του, και έτσι να φθάσει στην τελειότητα".

Δηλαδή ο άγιος, αποκαλεί "αρχή" τής ανθρώπινης φύσεως την υπόσταση τού Αδάμ, όπως "αρχή" τής Θεότητας είναι ο Πατήρ!

β) Τι μπερδεύει κάποιους

Με βάση τις τεκμηριωμένες ανακαλύψεις τής σύγχρονης Παλαιοντολογίας και Γενετικής, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι πριν από το 5.500 π.Χ. που η Αγία Γραφή τοποθετεί τον Αδάμ, υπήρχαν ήδη κι άλλοι άνθρωποι. Γι' αυτό έχουμε εξηγήσει σε πολλά άλλα άρθρα μας, ότι ο Αδάμ δεν ήταν ο πρώτος που πλάσθηκε βιολογικά "κατ' εικόνα Θεού", αλλά ο πρώτος που πλάσθηκε εκτός από βιολογικά, ΚΑΙ πνευματικά, λαμβάνοντας το Άγιο Πνεύμα, και καθιστάμενος εκτός από κατ' εικόνα, ΚΑΙ "καθ' ομοίωσιν".

Αυτός και η Εύα, ήταν οι μόνοι που δέχθηκαν με το εμφύσημα τού Θεού το Άγιο Πνεύμα ως την εποχή τους, και έγιναν "εις ψυχήν ζώσαν". Κάτι όμως που μετά το έχασαν με την αμαρτία τους, και που "πέθαναν την ημέρα που φάγανε" (Γένεσις 2/β: 17) τον απαγορευμένο καρπό. Αυτό τους έριξε και πάλι από την κατάσταση τού "καθ' ομοίωσιν", (δηλαδή τής ενεργής σχέσης με τον Θεό και πορείας προς τη Θέωση), στην κατάσταση τών προ αυτών ανθρώπων, τού απλού "κατ' εικόνα", (που σημαίνει τη δυνατότητα να γίνουν "καθ' ομοίωσιν").

Έτσι λοιπόν, κάποιοι θέτουν για το θέμα αυτό, τις εξής βασικές ερωτήσεις:

• Δεν είναι άδικο, να γίνει ο Αδάμ "Υποστατική Αρχή" τής ανθρωπότητας, αφού υπήρχαν και άλλοι πριν από αυτόν; Γιατί ειδικά αυτός;
• Αφού ο Αδάμ ήταν άνθρωπος τής 7ης Δημιουργικής ημέρας, πώς υπήρχαν οι άνθρωποι τής 6ης ημέρας χωρίς Υποστατική Αρχή πριν από τον Αδάμ; Δεν ήταν αυτοί "ουσία γυμνή", άρα κάτι ανύπαρκτο για την Ορθόδοξη πίστη;
• Στο χωρίο Γένεσις 1/α: 26-28, που ο Θεός μιλάει μόνο για τους "κατ' εικόνα" Θεού πλασθέντες ανθρώπους, δεν μιλάει και για τον Αδάμ; Γιατί δεν μπορεί να μιλάει για "ουσία γυμνή". Ο Αδάμ όμως ήταν "καθ' ομοίωσιν" και όχι απλώς "κατ' εικόνα" Θεού. Πώς λοιπόν μιλάει γι' αυτόν;

Σε αυτά τα ερωτήματα θα απαντήσουμε στη συνέχεια.

γ) Υπάρχει αδικία ή διάκριση στο θέμα τής Υποστατικής Αρχής;

Μας ρωτούν: Δεν είναι άδικο, να γίνει ο Αδάμ "Υποστατική Αρχή" τής ανθρωπότητας, αφού υπήρχαν και άλλοι πριν από αυτόν; Γιατί έλαβε το Άγιο Πνεύμα ειδικά αυτός; Γιατί να έκανε ο Θεός μια τέτοια διάκριση εναντίον μεγάλης μερίδας ανθρώπων;

Απαντάμε:

Φυσικά δεν έχουμε καμία διάκριση και καμία αδικία. Δεν ήταν τυχαίο που ο Αδάμ έλαβε ειδικά αυτός την τιμή να εκπροσωπεί την ανθρωπότητα ως Υποστατική Αρχή της. Ο Θεός έδωσε το εμφύσημα τού Αγίου Πνεύματος στον Αδάμ, για τον ίδιο λόγο που έδωσε το προνόμιο στην Παναγία, να γίνει μητέρα τού Θεού μας. Επειδή ο Αδάμ δεν ήταν τυχαίος, αλλά ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΣ. Και ο Θεός περίμενε να γεννηθεί ένας τέτοιος άξιος άνθρωπος, όπως περίμενε να γεννηθεί μία Παναγία για να κρατήσει στα σπλάχνα της τον Χριστό.

Και όπως δεν έκανε διάκριση με την Παναγία, αλλά ΚΑΘΕ άνθρωπος μπορεί να γεννήσει μέσα του τον Χριστό δια τής κάθαρσης, τού φωτισμού και τής θέωσης, έτσι ομοίως δεν έκανε διάκριση και στη διανομή τού Αγίου Πνεύματος, επειδή ΚΑΘΕ άνθρωπος μπορεί να το αποκτήσει, είτε στην παρούσα ζωή για τους Ευαγγελισμένους, είτε στη μέλλουσα για τους ανευαγγέλιστους.

Άλλωστε, όπως έδειξε η συνέχεια τής ιστορίας, μια θέση τιμής από τον Θεό, είναι ταυτόχρονα και θέση ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ και όχι λόγο για καύχηση κανενός.

Ούτε υπήρξε διάκριση για τους προ τού Αδάμ ανθρώπους, που πέθαναν πριν ακούσουν το Ευαγγέλιο και λάβουν το Άγιο Πνεύμα. Όταν ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη, σύμφωνα με τη Θεολογία τής Εκκλησίας μας, συνανέστησε ΟΛΟΥΣ τους προ Χριστού πιστούς τού Άδη που τον δέχθηκαν, δίνοντάς τους τη δωρεά τού Αγίου Πνεύματος. Μεταξύ τών οποίων και τους προαδαμιαίους ανθρώπους.

Αν ήταν διάκριση να δίνεται το Άγιο Πνεύμα μόνο σε αυτούς που δέχθηκαν τον Χριστό στον Άδη, κατά τον ίδιο τρόπο θα ήταν διάκριση, το να δίνεται το άγιο Πνεύμα μόνο μετά την Πεντηκοστή και όχι στους προ Χριστού πιστούς Ισραηλίτες. Αλλά όπως οι Ισραηλίτες πιστοί το έλαβαν μετά την κάθοδο τού Κυρίου στον Άδη, ομοίως το έλαβαν και οι προαδαμιαίοι άνθρωποι που Τον δέχθηκαν εκεί κάτω.

Ούτε είναι αδικία το ότι επελέγη ειδικά ο Αδάμ ως Υποστατική Αρχή μας, ενώ υπήρχαν και άλλοι πριν από αυτόν. Επειδή ο Αδάμ ήταν πράγματι Πρωτόπλαστος, επειδή ήταν ο πρώτος άνθρωπος στο πρόσωπο τού οποίου ολοκληρώθηκε ο σκοπός τού Θεού για τον άνθρωπο, να τον πλάσει όχι μόνο κατ' εικόνα, αλλά ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν.

δ) Γιατί ο Αδάμ είναι πρωτόπλαστος

Φυσικά ο Αδάμ είναι συγκεκριμένο πρόσωπο. Είναι ο λεγόμενος "πρωτόπλαστος". Αλλά "πρωτόπλαστος" δεν λέγεται επειδή πλάσθηκε πρώτος ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ, αλλά επειδή πλάσθηκε πρώτος ως "καθ' ομοίωσιν" δημιουργία τού Θεού, και έτσι έγινε "υποστατική αρχή" μας.

Επειδή ο Αδάμ από την αρχή τής ύπαρξής του έχει το Άγιο Πνεύμα "εν αυτώ", δια τού εμφυσήματος τού Θεού, γι' αυτό δεν η ύπαρξή του δεν περιορίζεται στους ανθρώπους τής 6ης ημέρας, αλλά είναι άνθρωπος τής 7ης ημέρας. Από την οποία όμως στη συνέχεια πέφτει στην 6η και αυτός, και γίνεται πτωτικός λόγω τής παρακοής του.

Δεν υπάρχει δεύτερη Υποστατική Αρχή. Μιλάμε ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΜΙΑ ΥΠΟΣΤΑΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. Γιατί η υποστατική αρχή, σχετίζεται με την ΥΠΟΣΤΑΣΗ και όχι με τη βιολογία, για να έχουμε και δεύτερη υποστατική αρχή! Η υποστατική αρχή, είναι ζήτημα πνευματικό και όχι βιολογικό. Και δεν νοείται "βιολογική" υποστατική αρχή. Η Υποστατική αρχή απαιτείται να υπάρχει για λόγους ΣΧΕΣΗΣ ανθρώπου και Θεού. Και ο Θεός δεν σχετίζεται με "σάρκες", αλλά με την όλη υπόσταση τού ανθρώπου, που στην περίπτωση τού Αδάμ, ήταν ο πλήρης άνθρωπος τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης.

Αφού ο σκοπός τού Θεού είναι να ποιήσει "άνθρωπο κατ' εικόνα ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν", υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας μπορεί να είναι μόνο ο πρώτος που γίνεται ΚΑΙ τα δύο ως πλήρης άνθρωπος! Και όχι αυτός που ήταν ΜΟΝΟ κατ' εικόνα!

Συνεπώς, ο Αδάμ, ως ο πρώτος που έγινε ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν, δηλαδή ο πρώτος που ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕ τον σκοπό του Θεού, εισερχόμενος στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού στον παράδεισο, ήταν η υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας.

Η σύγχυση που έχουν ορισμένοι, είναι επειδή μπερδεύουν τη χρονική αρχή με την υποστατική αφ' ενός, (κάτι που φυσικά δεν έχει σχέση, μια και ο Πατήρ είναι η υποστατική αρχή τής Θεότητας, αλλά ΔΕΝ είναι και η χρονική της αρχή), αφ' ετέρου μπερδεύουν τον πρώτο βιολογικά κατ' εικόνα Θεού πλασμένο άνθρωπο, με τον πρώτο πλασμένο ΚΑΙ καθ' ομοίωσιν που είναι ο Αδάμ.

Οι πατέρες τοποθετούν μαζί (πολύ σωστά), το κατ' εικόνα και το καθ' ομοίωσιν, στην αφήγηση τού Αδάμ, επειδή ο Αδάμ είχε το Άγιο Πνεύμα από την αρχή τής ύπαρξής του. Επειδή λοιπόν οι πατέρες δεν γνώριζαν τίποτα περί προαδαμιαίων, δεν έχουν κάνει τη διάκριση που μπορούμε να κάνουμε εμείς σήμερα, γνωρίζοντας τις ανακαλύψεις τής επιστήμης. Εκείνοι έγραφαν με βάση την επιστήμη τής εποχής τους, που δεν τους είχε δώσει αυτές τις πληροφορίες, και νόμιζαν ότι ο Αδάμ ήταν ο πρώτος και βιολογικά. Εκείνοι ξεκινούν πάντα "από Αδάμ".

ε) Απουσίαζε ο Αδάμ από την 6η Δημιουργική ημέρα;

Μας ρωτούν: "Αφού ο Αδάμ ήταν άνθρωπος τής 7ης Δημιουργικής ημέρας, πώς υπήρχαν οι άνθρωποι τής 6ης ημέρας χωρίς Υποστατική Αρχή πριν από τον Αδάμ; Δεν ήταν αυτοί "ουσία γυμνή", άρα κάτι ανύπαρκτο για την Ορθόδοξη πίστη;"

Απαντάμε:

Ποιος τους είπε, ότι ο Αδάμ απουσίαζε από την 6η Δημιουργική ημέρα; Το ότι ανήκε στην 7η ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, δεν σημαίνει ότι δεν εκπροσωπούσε και την 6η, για τους εξής λόγους:

1) Υποστατική αρχή τής ανθρωπότητας, δεν σημαίνει τόσο: "ο πρώτος άνθρωπος", όσο "ο εκπρόσωπος τής ανθρωπότητας". Δεν ήταν ο Αδάμ μόνο "κατ' εικόνα", αλλά ήταν επίσης ΚΑΙ "καθ' ομοίωσιν". Αυτό σημαίνει ότι εκπροσωπούσε ΚΑΙ τους ανθρώπους τής 6ης Δημιουργικής ημέρας.

Κατά τον ίδιο τρόπο, ο Ιησούς Χριστός που ζούσε ως Θεός αϊδίως, δεν σημαίνει ότι δεν λογίζεται επίσης ΚΑΙ άνθρωπος, εφ' όσον ενανθρώπησε. Και μάλιστα αντιπροσωπεύει ολόκληρη την ανθρώπινη φύση ως 2ος Αδάμ κατά την Αγία Γραφή, στη σωτηρία. Πώς λοιπόν ο Χριστός εκπροσωπεί τους ανθρώπους, αφού ανήκει στην ουράνια κοινωνία προσώπων τής Θεότητας; και δεν είναι μόνο άνθρωπος; Αν αυτό είναι δυνατό για τον Χριστό, να ανήκει ταυτόχρονα σε δύο κόσμους, είναι δυνατό και για τον Αδάμ, να ανήκει ταυτόχρονα ΚΑΙ στην 6η Δημουργική ημέρα βιολογικά, ως "κατ' εικόνα" τού Θεού άνθρωπος, αλλά ΚΑΙ στην 7η ως "καθ' ομοίωσιν" τού Θεού. Και να εκπροσωπεί ταυτόχρονα και τις δύο αυτές καταστάσεις.

2) Η σχέση τής 6ης με την 7η ημέρα, δεν είναι διαδοχική, αλλά ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ!  Γιατί θέλουν ορισμένοι να τα βλέπουν κατ' ανάγκην διαδοχικά; Η 7η ημέρα τέμνει σταυρικά την 6η. Ο κατ' εικόνα άνθρωπος, δημιουργείται στην έκτη ημέρα, στον γνωστό σε όλους μας χρόνο. Ο καθ' ομοίωσιν άνθρωπος Αδάμ, επι-δημιουργείται στην Παραδείσια ημέρα Κατάπαυσης τού Θεού, που υπάρχει παράλληλα με την 6η, στον ίδιο χρόνο, στον ίδιο πλανήτη. Συνεπώς, ο Αδάμ ανήκε στην 6η βιολογικά ως κατ' εικόνα κτίσμα τού Θεού όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι που δεν είχαν το άγιο Πνεύμα και ταυτόχρονα στην 7η ως καθ' ομοίωσιν. Γι' αυτό και η Γραφή, μας λέει για τον Αδάμ: "Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς και έθετο εκεί τον άνθρωπον, ον έπλασε" (Γένεσις 2/β: 8). Άρα λοιπόν, αφού ο Αδάμ αναφέρεται ότι "ετέθει" στον Παράδεισο, εφαρμόζει στον Αδάμ η ίδια η Αγία Γραφή και τις δύο καταστάσεις: Και αυτή τού κατ' εικόνα εκτός Παραδείσου, και τού καθ' ομοίωσιν αγίου εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης.

Ο χρόνος κατά την Ορθόδοξη πίστη, δεν είναι γραμμικός, αλλά ΣΤΑΥΡΙΚΟΣ. Οι 6 πρώτες Δημιουργικές ημέρες, είναι γραμμικές και αλληλοδιάδοχες, γι' αυτό και "έγινε εσπέρα, έγινε πρωί, ημέρα τάδε". Όμως η 7η ημέρα, όπως και η 8η τής Αναστάσεως, είναι "ανέσπερη".

3) Ο Αδάμ και ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ βρέθηκε καθαρά στην 6η Δημιουργική ημέρα. Άρα έχουμε μαζί και την Υποστατική αρχή (τον Αδάμ) ως πρόσωπο, αλλά ΠΤΩΤΙΚΗ πλέον. Κι έτσι, βεβαίως βρίσκεται και σε αυτή, για να την εκπροσωπεί.

Ο Αδάμ ευρισκόμενος στην κατάπαυση τού Παραδείσου, βρίσκεται στην 7η Σαββατιαία ημέρα κατάπαυσης τού Θεού, όπου ο Θεός αναπαύθη, στην ημέρα τών αγίων. Κατά την πτώση του λοιπόν ο Αδάμ, πέφτει, από την 7η ημέρα, στην 6η ημέρα τού χρόνου. Χάνει τον αιώνα, (την αιωνιότητα τού Παραδείσου και τών αγίων), και πέφτει στον πτωτικό, φθαρτό χρόνο που γνωρίζουμε. Έτσι λοιπόν, κατά την 6η Δημιουργική ημέρα, στην οποία αναφέρεται ο Θεός λέγοντας: "ποιήσωμεν άνθρωπον", συμπεριλαμβάνει πλέον ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΔΑΜ, αλλά τον ΠΕΣΜΕΝΟ πλέον Αδάμ! Τον Αδάμ που έχει απωλέσει το "καθ' ομοίωσιν", και έχει πάλι μόνο το "κατ' εικόνα", και αυτό πλέον "λερωμένο". Συνεπώς, πάλι δεν έχουμε "ουσία γυμνή" κατά την 6η ημέρα, γιατί και πάλι έχουμε στην 6η ημέρα τον ΠΤΩΤΙΚΟ Αδάμ ως πρόσωπο.

4) Ο Θεός είναι άχρονος, και γι' Αυτόν ακόμα και τότε που ο Αδάμ δεν είχα ακόμα γεννηθεί, δεν σημαίνει ότι ήταν ανύπαρκτος. Κατά την Αγία Γραφή, η Εκκλησία είναι κεκλημμένη "προ καταβολής κόσμου" (Εφεσίους 1/α: 4) και ο Θεός "καλεί τα μη όντα ως όντα" (Ρωμαίους 4/δ: 17), επειδή υπάρχουν στην προαιώνια βουλή Του. Αν αυτό ήταν αδύνατο, επειδή ο Αδάμ δεν είχε γεννηθεί, τότε θα πρέπει να απορρίψουμε και τη διδασκαλία τής Αγίας Γραφής, ότι ο άνθρωπος πλάσθηκε "κατ' εικόνα Θεού", και "εικόνα τού ανθρώπου Χριστού", εφ' όσον ο Χριστός δεν είχε ακόμα γεννηθεί.

5) Πρόκειται για "καταστάσεις" και όχι για αυστηρά χρονικές περιόδους, σύμφωνα με τον άγιο Βασίλειο: "Ει δε πολλούς ημίν αιώνας παρίστησιν η Γραφή, αιώνα αιώνος, και αιώνας αιώνων πολλαχού λέγουσα, αλλ' ουν κακεί ουχί πρώτος, ουδέ δεύτερος, ουδέ τρίτος ημίν αιών απηρίθμηται· ώστε μάλλον καταστάσεων ημίν και πραγμάτων ποικίλων διαφοράς, αλλ' ουχί περιγραφάς και πέρατα και διαδοχάς αιώνων εκ τούτου δείκνυσθαι... Ώστε καν ημέραν είπης, καν αιώνα, την αυτήν ερείς έννοιαν. Είτε ουν ημέρα η κατάστασις εκείνη λέγοιτο..." (Τελευταίο μέρος τής Β΄ Ομιλίας προς την Εξαήμερο).

Μετάφραση: "Αν και η Γραφή μας παρουσιάζει πολλούς αιώνες, λέγοντας «αιώνα αιώνος» και «αιώνες αιώνων» πολλές φορές, ωστόσο κι εκεί, δεν απαριθμείται ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, ούτε τρίτος αιώνας· έτσι ώστε απ' αυτό μας φανερώνονται μάλλον καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων, αλλά όχι περιγραφές και όρια και διαδοχές αιώνων... Ώστε είτε την πεις ημέρα, είτε αιώνα, εκφράζεις την ίδια έννοια. Είτε λοιπόν λεγόταν ημέρα εκείνη η κατάσταση...".

Μας λέει λοιπόν ο άγιος Βασίλειος, ότι όπως η έννοια τών "αιώνων", έτσι και η έννοια τών "ημερών" τής Γένεσης, είναι συμβατικές έννοιες, που φανερώνουν "καταστάσεις και διαφορές ποικίλων πραγμάτων", και όχι κατ' ανάγκην χρονικές διαδοχές και όρια. Αυτό σημαίνει ότι ο Αδάμ είναι εκπρόσωπος καταστάσεων μάλλον, παρά χρονικών περιόδων.

Έτσι λοιπόν, ο Αδάμ δεν απουσίαζε από την 6η Δημιουργική ημέρα και εκπροσωπεί τόσο τους κατ' εικόνα, όσο και τους καθ' ομοίωσιν ανθρώπους, ως Υποστατική Αρχή τής ανθρωπότητας, εφ' όσον μετέχει τής κοινής με όλους μας ανθρώπινης ουσίας.

στ) Σε ποιους αναφέρονται τα εδάφια Γένεσις 1/α: 26-28;

Ας εξετάσουμε λοιπόν τώρα προσεκτικότερα και το χωρίο Γένεσις 1/α: 26-28, για να δούμε σε ποιους αναφέρεται:

"Και είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημετέραν και καθ' ομοίωσιν, και αρχέτωσαν των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και των κτηνών και πάσης της γης και πάντων των ερπετών των ερπόντων επί γης γης.

Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον, κατ' εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν, άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς.

Και ευλόγησεν αυτούς ο Θεός, λέγων· αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής και άρχετε των ιχθύων της θαλάσσης και των πετεινών του ουρανού και πάντων των κτηνών και πάσης της γης και πάντων των ερπετών των ερπόντων επί της γης".

Μας ρωτούν: "Στο χωρίο Γένεσις 1/α: 26-28, που ο Θεός μιλάει μόνο για τους "κατ' εικόνα" Θεού πλασθέντες ανθρώπους, δεν μιλάει και για τον Αδάμ; Γιατί δεν μπορεί να μιλάει για "ουσία γυμνή". Ο Αδάμ όμως ήταν "καθ' ομοίωσιν" και όχι απλώς "κατ' εικόνα" Θεού. Πώς λοιπόν μιλάει γι' αυτόν;"

Απαντάμε:

Το χωρίο αυτό χωρίζεται σε τρία μέρη:

Στο πρώτο μέρος του, εκφράζεται η ΠΡΟΘΕΣΗ τού Θεού να πλάσει τον άνθρωπο "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν" Του.

Στο δεύτερο μέρος του, περιγράφεται αυτή η ίδια η δημιουργία τού ανθρώπου.

Στο τρίτο μέρος του, περιγράφεται η ευλογία τού Θεού προς τους ανθρώπους.

Αφού λοιπόν έχουμε τρία διακριτά μεταξύ τους μέρη, θα πρέπει να τα δούμε ξεχωριστά το καθένα.

Στο πρώτο μέρος δεν έχουμε χρονική τοποθέτηση, αλλά εκφράζεται η προαιώνια βουλή τού Θεού να πλάσει άνθρωπο "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν". Εδώ σαφέστατα συμπεριλαμβάνεται ο Αδάμ στην περιγραφή τής πρόθεσης, μια και ήταν ο πρώτος που πλάσθηκε "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν" τού Θεού, ο πρώτος που εκπλήρωσε αυτή την πρόθεση τού Θεού να μπει σε πορεία προς το καθ' ομοίωσιν. Για την ακρίβεια, το χωρίο αναφέρεται ΠΡΩΤΙΣΤΑ στον Αδάμ και δευτερευόντως στους υπολοίπους ανθρώπους.

Στο δεύτερο μέρος έχουμε περιγραφή τής δημιουργίας τού ανθρώπου, εν χρόνω. Παρατηρούμε όμως, ότι επειδή ακόμα περιγράφεται η 6η Δημιουργική ημέρα, και ο Αδάμ ως πρόσωπο δεν είχε γεννηθεί από την αρχή της, η αναφορά τού χωρίου, γίνεται μόνο ως προς το κατ' εικόνα και απουσιάζει το καθ' ομοίωσιν. (Κάτι που ολοκληρώνεται με το πρόσωπο τού Αδάμ, κατά την 7η ημέρα τής Κατάπαυσης τού Παραδείσου, μετά την αφήγηση τών 6 Δημιουργικών ημερών).

Το ότι σε αυτό το δεύτερο μέρος, περιγράφεται η δημιουργία τού ανθρώπου εν χρόνω, ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι είναι και χρονογράφημα. Στην 6η Δημιουργική ημέρα, δεν περιγράφεται η χρονική διαδοχή γεγονότων τής δημιουργίας τού ανθρώπου, αλλά Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ αυτής τής δημιουργίας τού ανθρώπου.

Και ποιο ήταν το χαρακτηριστικό τής 6ης Δημιουργικής ημέρας; Ήταν η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ δημιουργία τών θηλαστικών και το τέλος τής ΥΛΙΚΗΣ δημιουργίας τού Θεού. Σε αυτή την ημέρα, εντάσσεται και ο άνθρωπος, σαν ένα από τα θηλαστικά που έπλασε ο Θεός. Γι' αυτό η αναφορά στο Γένεσις 1/α: 27 γίνεται μόνο στο βιολογικό ("κατ' εικόνα") μέρος τού Αδάμ, αλλά ΟΧΙ και στο Πνευματικό "καθ' ομοίωσιν". Γιατί εκείνο αναπτύσσεται εντός τής 7ης ημέρας Κατάπαυσης.

Αυτός είναι και ο λόγος που λείπει το "καθ' ομοίωσιν" από την περιγραφή τής δημιουργίας τού ανθρώπου κατά την 6η Δημιουργική ημέρα. Επειδή εκείνο αντιπροσωπεύει την Πνευματική του (μη υλική) επι-δημιουργία, που γίνεται εν ελευθερία, με τη δική του βούληση και υπακοή, κατά την 7η ημέρα Κατάπαυσης. Ενώ δηλαδή ο Θεός στο προηγούμενο χωρίο, λέει ότι σκοπός Του είναι να κάνει τον άνθρωπο και "καθ' ομοίωσιν", εκεί περιγράφεται ότι τον πλάθει ΜΟΝΟ κατ' εικόνα.

Αυτός που δημιουργείται λοιπόν κατά την 6η Δημιουργική ημέρα ως "άρσεν και θήλυ", είναι ΠΡΩΤΙΣΤΑ η Ανθρωπότητα, όπως φαίνεται και από τον πληθυντικό "άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς). Ήδη και πριν από τον Αδάμ. Εκεί βρίσκεται η ανθρωπότητα που δεν έχει λάβει το Άγιο Πνεύμα. Για την ακρίβεια, που δεν έχει φθάσει ακόμα σε φωτισμό και θέωση. Όλοι οι άνθρωποι που γεννήθηκαν, από τον πρώτο ως τον τελευταίο που θα γεννηθεί, που δεν έχουν φθάσει στον Φωτισμό και τη Θέωση. Όλοι όσοι γεννήθηκαν χωρίς Άγιο Πνεύμα, από τον πρώτο άνθρωπο που εξέλιξε ο Θεός και τον έκανε άνθρωπο, ως τον τελευταίο που θα γεννηθεί πριν τον Μέλλοντα αιώνα, είναι "κάτοικοι" τής 6ης Δημιουργικής ημέρας.

Μαζί με όλους αυτούς όμως, όπως είπαμε, συμπεριλαμβάνεται και το "κατ' εικόνα", η βιολογική κατασκευή ακόμα και αυτών που τελικά φθάνουν στο καθ' ομοίωσιν. Ακόμα και το κατ' εικόνα ΤΟΥ ΑΔΑΜ. Γιατί (επαναλαμβάνουμε), ο Αδάμ δεν ήταν μόνο "καθ' ομοίωσιν" πριν αμαρτήσει, αλλά ήταν επίσης και "κατ' εικόνα", που σημαίνει ότι πλάσθηκε με όλα εκείνα τα υλικά μέσα, που του έδιναν τη δυνατότητα να γίνει θεός κατά χάριν.

Ο Αδάμ λοιπόν αναφέρεται και εκεί, αλλά "έμμεσα". Πρώτιστα εκεί αναφέρεται η ανθρωπότητα, (γι' αυτό έχουμε και την αναφορά στο "θήλυ"), και δευτερευόντως αναφέρεται ο Αδάμ, που ήταν άνθρωπος ανώτερης κατάστασης, άνθρωπος αγιότητας και φωτισμού. Εκεί βεβαίως βρίσκεται και η Εύα, τόσο ως "βιολογική κατ' εικόνα δημιουργία", όσο και ως "πτωτική" γυναίκα μετά την αμαρτία.

Αν ήταν αντίφαση αυτή η έμμεση αναφορά τού Αδάμ, αφού δεν είχε γεννηθεί από την αρχή τής ανθρωπότητας, κατά τον ίδιο τρόπο θα ήταν αντίφαση και το ότι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ Χριστός Ιησούς, είναι το πρωτότυπο τής "εικόνας" - ανθρώπου, αν και ακόμα δεν είχε γεννηθεί ο Χριστός ως άνθρωπος. Ο Θεός στο πρόσωπο τού Αδάμ βλέπει κάθε άνθρωπο, όπως στο πρόσωπο τού Χριστού αργότερα, τού δεύτερου Αδάμ. Ο Αδάμ που υποστασιάζει την ανθρωπότητα είναι ο πρώτος πλήρης άνθρωπος και στο πρόσωπό του ο Θεός βλέπει και όλους εκείνους που αναφέρονται στη Γένεση 1/α: 26-28.

Και φυσικά, όπως ξαναείπαμε, αφού ο Αδάμ τελικά έπεσε από το καθ' ομοίωσιν στο κατ' εικόνα, δηλαδή από την ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ τής 7ης ημέρας στην 6η, βρίσκεται βεβαίως και αυτός μεταξύ ΚΑΙ τών πτωτικών ανθρώπων αυτής τής 6ης ημέρας.

Στο τρίτο μέρος τέλος, τού χωρίου, έχουμε όπως είπαμε την ευλογία τού Θεού προς τους ανθρώπους. Ο πληθυντικός, δείχνει και εδώ ότι μιλάει για την ανθρωπότητα όπως και στο προηγούμενο χωρίο, και μάλιστα εδώ ξεκαθαρίζει η πρόθεση τού Θεού και η δημιουργία Του, δεν θα συμπεριελάμβανε μόνο δύο πρόσωπα, αλλά αμέτρητα άλλα πρόσωπα, που θα "αύξαναν" και θα "πληθύνονταν". Και φυσικά ισχύουν και γι' αυτό το χωρίο τής ευλογίας τού Θεού, όλα όσα είπαμε για το ποιοι συμπεριλαμβάνονταν και στο προηγούμενο.

ζ) Επιλεγόμενα

Έτσι λοιπόν, ο Αδάμ ως υποστατική αρχή, δεν απουσίαζε ούτε από την 6η Δημιουργική ημέρα, δεν απουσίαζε ούτε από το κατ' εικόνα και δεν υπάρχει η παραμικρή αντίφαση. Ήταν μεν μεταγενέστερος τών πρώτων ανθρώπων, αλλά ως ο πρώτος που πλάσθηκε ως πλήρης άνθρωπος και "καθ' ομοίωσιν", δικαιωματικά ήταν Πρωτόπλαστος, και κάτοχος τού τίτλου τής Υποστατικής Αρχής μας.

Αφού η 6η Δημιουργική ημέρα ΔΕΝ είναι χρονογράφημα, αλλά απλώς περιγραφή μιας κατάστασης, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα από την απουσία τού Αδάμ ως προσώπου από την αρχή τής δημιουργίας τής ανθρωπότητας, στην αρχική, "κατ' εικόνα" βιολογική κατασκευή της. Αλλά μετέχοντας ο Αδάμ στην ανθρώπινη ουσία, μετέχοντας τόσο στο κατ' εικόνα όσο και στο καθ' ομοίωσιν, τόσο ως αναμάρτητος, όσο και ως πτωτικός άνθρωπος, αποτελεί την αναμφισβήτητη Υποστατική Αρχή μας.

Αν αποτελούσε πρόβλημα σε αυτό το ότι υπήρχαν άνθρωποι και πριν από τον Αδάμ, τότε θα υπήρχε πρόβλημα και στην Ορθόδοξη πίστη, ότι ο άνθρωπος Χριστός ήταν η "εικόνα τού Θεού τού αοράτου" (Κολοσσαείς 1/α: 15), βάσει τής οποίας πλασθήκαμε, εφ' όσον γεννήθηκε ως άνθρωπος, πολύ μετά από τον Αδάμ.

Αν πάλι κάποιοι βλέπουν ως "αδικία" το ότι δόθηκε ειδικά στον Αδάμ αυτή η τιμή, τότε αδικία ήταν και η τιμή που δόθηκε στην Παναγία να γεννήσει τον Χριστό.

Αν κάποιοι βλέπουν ως "αδικία" το ότι δόθηκε μόνο στον Αδάμ και στην Εύα το άγιο Πνεύμα για πρώτη φορά, τότε πρέπει να θεωρήσουν αδικία το ότι το Άγιο Πνεύμα δόθηκε και πάλι μόνο μετά από τον Χριστό, και όχι ενωρίτερα. Και επίσης αδικία το ότι το άγιο Πνεύμα δίνεται στους βαπτισμένους Χριστιανούς και όχι στους αβάπτιστους.

Δεν υπάρχει καμία αντίφαση, στην Ορθόδοξη ερμηνεία περί τής ύπαρξης ανθρώπων πριν από τον Αδάμ, παρά μόνο στη φαντασία μερικών φανατισμένων ανθρώπων που ψάχνουν να δημιουργήσουν εκ τού μη όντως ψευτο-αντιφάσεις, για να δικαιολογήσουν τις εμμονές τους.

Και αυτό το έχουμε δείξει κατ' επανάληψιν με τις απαντήσεις μας και θα συνεχίσουμε να το δείχνουμε απέναντι σε κάθε ψευδοεπιχείρημα που αντιστρατεύεται την αλήθεια.