Οι φτερωτοί δεινόσαυροι, είναι μια ισχυρή απόδειξη της καταγωγής των πουλιών από αυτούς

Sinosauropteryx prima (Qi, J. & Qi. S., 1996)

Ο Sinosautopteryx έζησε στο Κατώτερο Κρητιδικό, πριν από 124 εκατομμύρια χρόνια και ανήκει στους κομψογναθίδες θηριόποδες δεινόσαυρους. Το σώμα του μήκους 1 μέτρου, καλυπτόταν από λεπτές νηματόμορφες αποφύσεις, που έμοιαζαν με τρίχες. Σε σύγκριση με τους άλλους θηριόποδες είχε τη μακρύτερη (αναλογικά) ουρά, που έφτανε τα δύο τρίτα του συνολικού μήκους του. Το πρώτο απολίθωμα Sinosauropteryx προκάλεσε πολλές αμφισβητήσεις. Ο δεύτερος σκελετός που ανασύρθηκε, όμως, ήταν πολύ καλύτερα διατηρημένος και έδειχνε σαφώς ότι οι ίνες αυτές ήταν μια απλοποιημένη μορφή φτερών που κάλυπταν το μεγαλύτερο μέρος του σώματος του, δίνοντας την εμφάνιση τριχώματος.

Protarchaeopteryx robusta (Ji & Ji, 1997)

Παρόλο που δεν ξεπερνούσε τα 70 εκατοστά, τα συμμετρικά φτερά στα χέρια και την ουρά του Protarchaeopteryx, καθώς και τα μακριά πόδια και τα μικρά εμπρόσθια άκρα του δείχνουν ότι το πλάσμα αυτό δεν μπορούσε να πετάξει. Παρόλο που μοιάζει με τον Caudipteryx και έχουν βρεθεί στον ίδιο σχηματισμό, οι δύο δεινόσαυροι φαίνεται να είναι τελείως ξεχωριστά ζώα. Έχουν και οι δύο λεπτές ίνες σαν πούπουλα, αλλά και μεγαλύτερα φτερά με πένα στο κέντρο τους. Ο Protarchaeopteryx έζησε στο Κατώτερο Κρητιδικό. 128-110 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα.

Caudipteryx zoui (Qiang, Currie, Norell & Shu-An, 1998)

Ο Caudipteryx έζησε στην πρώιμη Κρητιδική περίοδο και έφτανε σε μήκος τα 90 εκατοστά. Είχε μια βεντάλια από φτερά στις δύο πλευρές της ουράς του, επιμήκη φτερά στα χέρια του και ενδείξεις ότι το σώμα του καλυπτόταν με κάποιου είδους φτερά, ή πούπουλα. Τα συμμετρικά φτερά του μαζί με τους κοντούς βραχίονες και τα μακριά πόδια του παραπέμπουν σε ένα ζώο που δεν μπορούσε να πετάξει. Ενα νέο δείγμα Caudipteryx περιγράφηκε μόλις το 2000 και αντιπροσωπεύει το είδος Caudipteryx dongi.

Shuvuuia deserti (Chiappe, Norell & Clark, 1998)

Η ονομασία του δεινόσαυρου αυτού προέρχεται από τη μογγολική λέξη shuvuu, που σημαίνει πτηνό. Ο Shuvuuia έζησε κατά το όψιμο Κρητιδικό και φαίνεται πως ανήκει στους Αλβαρεζοσαυρίδες, μια ομάδα δεινοσαύρων με έντονη εμφάνιση πτηνού. Στην περιοχή του λαιμού του ο Shuvuuia είχε φτερόμορφες κατασκευές παρόμοιες με τα ινώδη φτερά που συναντάμε στον λαιμό του σύγχρονου μαυρόγυπα.

Beipiaosaurus inexpectus (Xu. Tang and Wang, 1999)

Ο Beipiaosaurus έζησε στο Κατώτερο Κρητιδικό, πριν από 127-121 εκατομμύρια χρόνια και είχε μήκος 2 μέτρα. Ανήκε σε μια παράξενη ομάδα θηριοπόδων που ίσως υπήρξαν φυτοφάγα, τους θεριζινόσαυρους. Η ταξινόμηση τους απασχόλησε για αρκετά χρόνιο τους επιστήμονες έως ότου η ανακάλυψη ενός θεριζινόσαυρου με ίνες όμοιες με του Sinosauropteryx τον κατέταξαν στα θηριόποδα. Σε μέγεθος στρουθοκαμήλου, ο Beipiaosaurus είναι ο μεγαλύτερος γνωστός τύπος "φτερωτού» δεινόσαυρου.

Sinornithosaurus millennii (Xu, Wang and Wu, 1999)

Ο Sinornithosaurus έζησε κατά το πρώιμο Κρητιδικό, πριν από 124 εκατομμύρια χρόνια. Είναι ένας μικρόσωμος βασικός δρομεόσαυρος με μακριά χέρια και καλυμμένος με ίνες από πούπουλα. Ο ώμος και η κλείδα του μοιάζουν έντονα με των πτηνών και του Αρχαιοπτέρυγα, υποστηρίζοντας την άποψη ότι από όλους τους θηριόποδες δεινοσαύρους, οι δρομεόσαυροι ήταν αυτοί που συγγένευαν περισσότερο με τα πτηνά, τουλάχιστον ανατομικά. Το μήκος του έφτανε τα 1,3 μέτρα, ενώ τα εμπρόσθια πόδια του είναι τα μακρύτερα απ' όλων των θηριοπόδων, αποτελώντας το 80% του μήκους των πίσω άκρων.

Microraptor zhaoianus (1999)

Ο δρομεόσαυρος αυτός αποτέλεσε τον ένα από τους δύο σκελετούς του πλαστού απολιθώματος «Archaeopteryx liaonigensis». Επισταμένες μελέτες τον τοποθέτησαν στο γένος Microraptor. To σώμα του θα πρέπει να ήταν καλυμμένο με πούπουλα ή πρωτο-φτερά και ο σκελετός του φανερώνει ότι ήταν προσαρμοσμένος για αναρρίχηση στα δέντρα.

? Sinornithosaurus sp. Juvenile (Ji, Norell, Gao, Ji and Ren, 2001)

Ηταν πιθανώς κάποιο νεαρό άτομο Sinornithosaurus που έζησε πριν από 130 εκατομμύρια χρόνια, κατά το πρώιμο Κρητιδικό. Το μήκος του ήταν 60-70 εκατοστά και καλυπτόταν με επιμήκη φτερά στα εμπρόσθια πόδια ενώ κοντύτερες ίνες κάλυπταν το σώμα γύρω από τον κεφάλι, τον λαιμό και τα πίσω πόδια.

Microraptor gui (Xu, Zhou, Wang, Kuang, Zhang and Du 2003)

To όνομα του σημαίνει «μικρός άρπαγας». Το σώμα του μήκους 77 εκατοστών καλυπτόταν από φτερά σαν πούπουλα, ενώ το κεφάλι του κοσμούσε ένα φτερωτό λοφίο. Τα μπροστινά και τα πίσω πόδια του καλύπτονταν με φτερά πτήσης.